 DE MEESTE INWONERS
van het Olde-lamer van nu , ikzelf niet
uitgezon-derd, zijn hier niet geboren. Dat is ook niet zo
vreemd. Mensen verhui-zen gemiddeld
één keer per zeven jaar. Dus als tot de
seniore mede-mens behoort, kun je er donder op zeggen dat je
er de nodige domici-lies hebt opzitten. Foeke Heida, 68 jaar,
is geen uitzondering op die regel. Hij is zes keer in zijn leven verhuisd. Maar altijd binnen
West-stellingwerf en vijf keer binnen
Oldelamer. Van Kerkeweg 4, naar Hoofdweg 94. Van
Kerkeweg 18 naar de Tjongerweg weer naar de Hoofdweg.
Tussendoor nog even in Wolvega en nu, samen met zijn vrouw
Hinke,
weer
aan de Hoofd-weg. Hiernaast zie je Foeke's zoon Jan als een klein trots ventje voor
Kerkeweg 18. Nu zorgboerderij 'Daglicht'.
WINDHOOS!
Het is maandag 13 november 1972. De hele nacht is het al
stormachtig. Foeke staat 's-morgens op de normale tijd op om
de koeien te melken. Als hij om 07.00 uur in melkschuur
achter de boerderij is,
slaat het onheil toe. In één ruk wordt zo ongeveer het hele dak
aan de westzijde van de deel eraf geslagen. Maar Foeke zelf heeft niets in de
gaten. Hij ziet zijn vrouw die hem het nieuws
meldt. En zij is blij dat ze hem ongeschonden ziet. Ze was bang dat Foeke
onder het puin zou liggen. In het verleng-de van Foeke's huis,
de boerderij van de familie Witteveen op de Hogeweg worden
alle pannen van het dak geveegd. In Oldeltrijne wordt een
huis ontzet.
HOOI KEREN
en
binnen halen! Het is 1965. Dus zeven jaar eerder dan
de foto hierboven. Ik zie een groot verschil. Het hooi wordt
nog los verzameld in plaats van in baaltjes. De
jongen die prominent in het midden is Henk Oosterhoff. Het lijkt net of hij z'n buik inhoudt. Maar dat is
niet zo. Henk is gewoon lekker slank evenals Hillie Oosterhoff
die links naast hem staat. Verder zie je Hendrik van der Woude
en hele-maal rechts Jan Heida. Foeke's broer.
En op het hooi
staan Sjoukje Oosterhoff, Hillie en Gerrit Ra-meijer. Als ik
Foeke het merk van de trekker vraag, hoeft hij niet na te
denken. 'Dat
is een rode 40pk Guldner!' Klik op de foto voor een
grotere versie.
NATTE KLEDDER
Bij de familie Heida werd het hooi niet op ruiters gezet.
Dat was te veel werk en duurde langer dan hooi keren. Dus was er het risico dat
het hooi weer door een regenbui nat werd. En als het even tegen zat,
kon je alweer opnieuw hooien terwijl de vorige oogst nog op
de ruiters lag. En over nattigheid hadden ze hier niet te
klagen. Hier zie je Foeke met Meine Stelling even een
kruiwagen gras halen. Het is augustus maar door het natte
weer staan de koeien al op stal. Meine manouvreert de éénwieler door de zuigende
modder en Foeke helpt met een touw om het zaakje in evenwicht te houden! Klik op de foto voor een vergroting van de foto!
KERKEWEG 4
Hier groeide Foeke vanaf zijn geboorte in 1937 op. Eerst wordt het pand door
zijn ouders gehuurd, maar in 1951 kan de stelpboerderij worden
aangekocht
van de zoon de legendarische grootgrondbezitter Jacob Sickenga. Inclusief een
leuk
voor- en achtertuintje van 48 hectare. Dat waren hele gewone
afmetingen in die tijd. De Heida's hadden zowel koeien
als varkens. Het houden van die twee soorten dieren had een
logische reden. De 'wei'. Wei is de vloei-stof die bij
het kaasmaken ontstaat, en veel voedingsstoffen heeft.
Vitamine-B, melk-suiker, eiwit en mineralen. Maar wei was
vroeger helemaal niets waard, dus diende het als varkensvoer.
Dus hadden boeren altijd koeien én varkens. Hieronder een
advertentie uit de 'Stellingwerf' uit 1922.
EEN SETJE
van drie kleine foto's uit 1955 van een 18 jarige Foeke
Heida. Je kent ze vast wel, het zijn van die kleine oude
foto's met die kartelrandjes. Ik vond deze prachtig!
'Rustig aan 't werk'
zou ik ze willen noemen. Ze geven je de illusie dat Foeke
hier hele-maal in z'n eentje aan het werk is. Maar dat is
niet zo! Voor het met de hand melken van veertig koeien heb
je 4 man nodig. En na tien koeien melken krijg je kramp in
je handen en vingers. En als je daar jaren te lang mee doorging kreeg je 'melkkramp'
in de polsen.
FRAAI DOORKIJKJE onder een koe door.
Hier verraadt zich trouwens de betere fotograaf. Dit is
wat mij betreft geen kiekje maar een compositie. De foto's zijn gemaakt
door een zekere heer Wertheim, een joodse man uit Amsterdam.
Tijdens de oorlog was hij onder-voed en bij de Heida's
in de kost.
Trouwens weer die rust die mij opvalt. Het lijkt hier net
of de koeien helemaal los staan en zich gewillig door Foeke laten melken.
Schijn bedriegt ook hier een beetje. De achterpoten van de koe
zitten vast met een spantouw of spanriem, zodat de koe
niet weg kan lopen.
WATTE?
Niks melkmachines,
achtentwintig melkbussen met de hand per dag gevuld. 's-Morgens en
's-middags, en allemaal gewoon in de openlucht.
Er kan dus vuil bij de melk komen. Daarom zit er onderin de trechter een
zeef om de ongerechtigheden op te vangen. Later in de melkfabriek wordt dat nog een keer
dunnetjes overgedaan door middel van en wattenproef om de kwa-liteit én de prijs vast te
stellen. Bij vuile melk gaat er een cent af en bij
schone melk komt er een extra cent op de melkprijs.
Vandaag de dag hebben de melkbussen twee andere
functies; óf je hebt ze de sier, óf ze zijn door de
jongens geprepareerd voor het traditio-nele
karbid schieten op oudejaardag.
VAREN IN EEN OUDE VOERBAK
kan dus ook heel goed! Of ze later nog een nat pak
halen, vertelt de foto helaas niet. Hank Dussen verwacht wél
nog veel andere fraaie pagina's te maken met foto's uit Foeke's fotoboek. Er is bijzonder veel interessant materiaal
dus het gaat vooral om 'de kunst van het weglaten'. De
eerste titel, die hij voor deze pagina in gedachten had,
was; Foeke Heida én Oldelamer. Het staat
voor Hank inmiddels vast;
Foeke Heida is een deel van Olde-lamer! Je kunt op alle foto's klikken voor een
grotere versie.
Lees alles! | 
HET FOTOBOEK VAN FOEKE HEIDA!
