HERFST, POMPOENEN, PADDENSTOELEN, VEEL WIND EN VALLENDE BLADEREN...

Klik op onderstaande foto's voor een vergroting!

 

 

  

Klik op deze foto voor een vergroting!

DE HERFST HEEFT IETS KLEURIGS, maar ook iets treurigs. De halve wereld wordt er een beetje gedeprimeerd van. Afscheid van de zomer, de warmte, het groen en het buiten zijn. De tuinstoelen staan weer in de schuur, alles wordt een beetje kaal. Veel somber en bewolkt weer. Je staat weer met een trui én de kachel aan dromerig naar buiten te kijken als het waait of met bakken uit de hemel komt.

Zoals veel mensen met de kerst hun favoriete kerst cd weer uit de kast halen, draait Hank steevast in de herfst de lp/cd 'Iets van een clown' van Herman van Veen uit 1981. Als je op het onderstaande knopje  klikt, kun je luisteren naar het openings-nummer 'Laten we maar zeggen dat het regende'...

Klik op deze foto voor een vergroting!

ALLERLEI SOORTEN PADDENSTOELEN duiken nu uit het niets op. Hiernaast de geschubde inktzwam in twee stadia. Eerst is het een soort langwerpig wit bolletje. Dan komt hij los van de grond en zie je de steel. Dan rolt het hoedje zichzelf op en krult omhoog en wordt uiteindelijk een gitzwart stengeltje. Je ziet ze overal en kunt er met gemak een emmer vol van plukken.

Dat kan heel goed. Een jonge geschubde inktzwam, de rechtse dus, smaakt namelijk uitstekend, maar moet wel direct na het plukken verwerkt worden. De zwam is niet meer eetbaar wanneer vervloeiing of verkleuring optreedt.

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

DE DIKRANDTONDERZWAM , Stefanie Terpstra attendeerde Hank op de juiste naam, is een vaak geziene paddenstoel op zowel levende als dode bomen. De soort komt het gehele jaar voor. De boeken zeggen dat de zadelzwam een bijzondere voorkeur heeft voor de iep en beuk. Hier zit hij op een 150 jaar oude es. Soms komt de zadelzwam ook hoog boven de grond voor en kunnen ze heel groot worden. Een paar jaar geleden haalde Piet van der Berg er met een groot exemplaar de 'De Stellingwerf' mee.

Het paddenstoelenboek zegt verder: 'Het is de necrotrofe parasiet of saprotroof op stronken, stobben en stammen van loofbomen en veroorzaakt witrot. Je zou denken dat de bewuste boom z'n beste tijd heeft gehad.

 

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

DE KLEINE BUNDELZWAMMEN staan met tientallen op een oude vermolmde boomstronk. De hoedjes zijn net eigeel met eierdooiers in het midden. Ze glimmen ook zo mooi en zien er smakelijk uit. Dat zijn ze ook. Ze smaken net zo kruidig als cantharellen. Alleen de steeltjes zijn een beetje taai.

Hank is blij met deze foto van de 'kuehner-omyces pholiota mutabilis' . Als je op de foto klikt voor de grotere versie, zie je een tafereeltje dat volgens hem zo in 'Landleven' kan. Een magazine voor buitenwonen en buitenleven... Waarvan akte.

 

 

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

EEN WITTE BOVIST zouden ze in Duitsland zeggen. In Nederland heet hij de grote zwartwordende bovist. Merkwaardig eigenlijk. Alweer een naamgeving die meer over het aftakelingsmoment gaat dan over de mooie bloeiperiode.

Dit exemplaar is de grootse die Hank ooit in z'n leven gezien heeft. Hij stond op het erf van Cor en Margreet van der Tol in Nijelamer. Het zijn nét een paar billen. Hank heeft er later zijn Nokia 3210 tegenaan gezet om de kijker de juiste verhouding te kunnen laten zien. Als je op de foto klikt voor de grote versie, besef je pas hoe groot deze bovist is.

 

 

 

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

EVEN EEN KLEINE ZIJSTAP. Misschien komt er nog eens een hele pagina over de kaas-boerderij 'Nijehaeck' van Cor en Margreet van der Tol in Nijelamer, maar Hank vindt het hoog tijd dat vast wat aandacht komt voor deze kleinschalige commerciële activiteit. Alle kaassoorten maken ze er namelijk zelf en het winkeltje is alleen op vrijdag open.

Het ruikt er natuurlijk zoals het op een koeienboerderij hoort te ruiken, maar echt heel erg bijzonder is hun karnemelk. Zomers helaas vaak uitverkocht. Hank is liefhebber en noemt een aantal merken. 'Die van Albert Heijn is goed, die van Super de Boer te zuur en van 'Den Eelder' komt in de buurt, maar die van de Nijehaeck helemaal top!  Als je op de foto klikt, zie je hele boerderij. Te vinden op Stadburen 10 Telefoon: 0561-617478.

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

KORTOM 'LANDLEVEN'. Volgens sommigen is dat een maandblad voor de grote 'proleten'. Ja, inderdaad er staat ook het één en ander voor de 'rich and famous' in, poenige dingen en het perfecte droomhuis buiten. Te grote panden en altijd 'helemaal zelf opgeknapt'.

Maar je kunt er veel in vinden en kijken over het houden van beesten en klein vee, het aanleggen van bloemen- groenten en fruittuinen. Specifieke dingen voor buitenwoners en buitenlevers zoals Hank en z'n vrouw. En de drukkwaliteit, de foto's en de layout, daar is natuurlijk helemaal niets mis mee.

 

 

 

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

'NOORDERLAND' heeft als ondertitel lekkerland, sfeerland, woonland, dierenland, geboorteland. Zit in hetzelfde genre, maar is veel nuchterder/normaler van opzet, maar gaat uitsluitend over der drie noordelijke provincies Groningen, Friesland en Drenthe. Is ook in het westen hier en daar te koop.

 

Toch is dit blad ook ideaal voor de westerlingen omdat er naast de redactionele stukken ook veel aandacht is voor lokale activiteiten en de echte plattelandswinkels. Gek genoeg staat de kaasboerderij van Margreet en Cor er nu weer even niet tussen...

 

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

POMPOENEN zijn gewoon. De meeste mensen leggen ze als versiering romdom het huis. Maar de oorsprong van de pompoen ligt in Mexico en het noordelijk deel van Zuid-Amerika. Er zijn aanwijzingen dat de pompoen er al 7000 jaar voor Christus geteeld werd. Pompoenen zijn nog steeds belangrijk voor de familielandbouw van Zuid- en Midden-Amerika. Vaak worden ze tussen andere gewassen geteeld.

 

Niet alleen de vruchten, maar ook de bloemen, jonge stengeltoppen en zaden worden gegeten. De pompoen behoort tot de komkommerachtigen, evenals de augurk, courgette en meloen. Er zijn al zaden gevonden van 7000 tot 5500 voor Christus. Verwijzingen naar pompoenen gaan vele eeuwen terug.

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!DE NAAM POMPOEN komt oorspronkelijk van het griekse woord Pepon; wat betekent grote meloen. Pepon is later weer door de Fransen veranderd in Pompon, de Engelsen veranderde de naam pompon weer in pumpion en uiteindelijk veranderde Amerikaanse kolonisten deze naam in Pumpkin wat bij ons pompoen is... (Bent u daar nog?)


Al eeuwen geleden gebruikten de Indianen pompoenen als hoofdgerecht bij hun dagelijkse voeding. Ook droogden zij stroken pompoen en  vlochten daar matten van en roosterden stroken pompoen op een open vuur om ze daarna op te eten. Toen de kolonisten arriveerden zagen ze de pompoenen bij de Indianen en zo werden ook de pompoenen in hun dagelijkse voeding opgenomen.

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

NET ZOALS VANDAAG DE DAG waren er toen al tal van verschillende recepten van desserts van bijvoorbeeld pompoenensoep tot stampot. De oorsprong van het ontstaan van de pompoenen pastei is zoals ze denken gekomen doordat de kolonisten de top van de pompoen eraf sneden, de zaden eruit haalden en vulden de pompoen met melk spijzen en honing. De pompoen werd dan gebakken in hete as van een uitgaand vuurtje.

De Pompoenfamilie is enorm uitgebreid. De latijnse naam van de soort hiernaast is cucurbita maxima. Tot de familie behoren o.a. de kalebas, sierkalebas, courgette. Het geslacht van de Pompoenen behoort tot de familie van de komkommerachtige, waartoe ook de meloenen worden gerekend.

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

EEN ECHT OLDELAMERS POMPOENBROOD. De pompoen is een eenjarige klimplant die in Midden-Amerika in het wild voorkomt. Het vruchtvlees van de Pompoen is vaster en minder waterig dan van de komkommer. De smaak van de oranje soorten doet denken aan wortel, maar meliger. Groene soorten hebben een notensmaak. De ene pompoen is zoeter dan de andere.

De ronde soorten worden in Nederland pompoen genoemd, de langwerpige courgette, de paddenstoel vormen patisson. Pompoenen kunnen in vele klimaatom-standigheden worden gekweekt, dus ook in een gematigd klimaat, maar ze kunnen niet tegen vorst!

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

 

RODE BONEN. Het zijn er hiernaast nog niet zoveel en liggen te drogen in een rietmand. Tegenwoordig zijn bonen onalledaags voedsel geworden. Onze slankheidsidealen hebben daar toe bijgedragen. Bonen bevatten nogal wat koolhydraten. En als je een slechte 'verbranding' hebt, draagt het bij aan ongewenste vetrolletjes. Maar als je actief bent, kun je er best veel van eten. Zo is Hank gek op Chili con Carne. Bonen met gehakt, tomatensaus, pepertjes en allerlei andere lekker dingetjes er doorheen plus rijst. Heerlijk! Bonen leveren veel eiwitten, mineralen, vitamine B en voedingsvezels. Kortom; bij Hank thuis zit de boon in het basisvoedselpatroon. (dat rijmt!)

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!

BLAUWE BONEN. De allereerste oogst ligt nog steeds in de zon te drogen. Ze liggen op keukenpapier in de vensterbank. Hank vindt de kleurschakering mooi en neemt ze even mee naar de huiskamer. Hij is vastbesloten om er een mooie foto van te maken. Hiernaast een eerste probeersel.

 

Als je op de foto klikt, zie de uiteindelijke ansichtkaart versie. Nog niet te koop, maar wie weet! De Latijnse tekst klopt niet helemaal, want je ziet zo ongeveer alle soorten bonen die er in Nederland gekweekt worden. Het zijn: (moet Hank nog even uitzoeken...)

 

 

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!ZIE hoe de herfst zich weer in pracht ontsluit
de bermen vol met teunisbloemen
waarrond nog fel de bijen zoemen.
Voor zoveel gevels fier het kaasjeskruid:
roze of wit, een stralend jonge bruid.
En onverwoestbaar gele paardenbloemen: zie hoe de herfst zich weer in kleur ontsluit.

Voor het oog de stille en rijpe buit:
heksenkringen die plots opdoemen,
appels in hun gouden glans te roemen.
Geen vorst nog die de rode roos uitluidt:
zie hoe de herfst zich weer in pracht ontsluit die de zon vormt in de natuur
hoor ik eikeltjes tikken, en geniet
van stilte en kalmte zo puur.


 


Klik op deze foto voor een vergroting!

DE SLOTEN ZIJN WEER 'GESLOOT'. Hallo westerlingen alweer zo'n activiteit die jullie weinig zal zeggen, maar hier veel voeten in aarde heeft. Voor een goede waterhuis-houding is het belangrijk dat de sloten goed uitgegraven zijn. Dat gebeurt minimaal één keer per jaar, maar meestal vaker omdat het allemaal, ook onderwater, welig tiert en groeit. Daarom zie hier in deze periode overal van deze waterplantbergen lands de kant van de weg.

Het waterschap Friesland 'Wetterskip Fryslân ' controleert in het najaar alles in orde is. Zoniet wordt het voor je gedaan, alleen krijg je wel een peperde rekening.

 

 

 

 

 

Klik op deze foto voor een vergroting!HALOWEEN wordt hier nog niet echt gevierd, maar gekke gezichten van pompoenen wordt populair. Belangrijk is dat je pompoen tijdens het bewerken goed vast zet, want voordat je het weet, zit je bij de eerste hulp. De bast is namelijk kei en kei-hard! Dit lieve verlegen koppie is gemaakt door Stephanie Milius.

 Alle foto's op deze herfstpagina zijn van Hank Dussen.

Lees alles!

 


Copyright © 2005 - 2015 Hank Dussen Productions, Oldelamer