IN EEN STAD ZUL JE HET NIET VAAK ZIEN, maar zelf hout
kloven is een hele gewone activiteit op het platteland, dus ook hier in
Oldelamer. Het ligt voor iedereen hier zo voor de hand, dat Hank's dorpsgenoten
zich zullen afvragen, wat hier nu toch zo bijzon-der aan is. Wel, juist die
tegenstelling gaf de ingeving hier een pagina aan te wijden.
De prijs én het comfort van gasverwarming zal dit contrast
ook voorlopig wel zo laten voortbestaan. Op hout stoken is namelijk hartstikke
bewerkelijk en als je zelf geen goedkoop bronmateriaal voor handen hebt, is het
ook nog duurder dan gas. Bij een gemiddeld gebruik is hout zelf 25% duurder dan
gas!
IN WESTSTELLINGWERF
staan veel bomen langs de kant van de wegen en er wordt jaarlijks door de
gemeente gekapt. Je kunt je vervolgens inschrijven voor een x aantal kuub
haardhout. Overigens zonder garantie dat je het ook krijgt. Maar soms gebeurt ook het
omgekeerde. Je vult niets in maar wordt verrast met een flinke bos hout voor de
deur. Haardhout? Zeg maar hoogovenhout!
Het overkwam vorig jaar een
bewoner van de Kerkeweg. Bij thuiskomst na een werkdag trof hij onverwacht 12
kuub ongesorteerd 'haardhout'. Het bleken de restanten van een oude es van meer
dan honderd jaar die aan de Hogeweg had gestaan. Er zaten stamdelen bij van maar
liefst 1,5
meter lang en met een doorsnee van een meter! Hier-naast zijn ze inmiddels in
'plakjes' gezaagd.
OMDAT JE HET TILLEN VAN
HOUTKLOMPEN
niet erg lang volhoudt, zeker als het je dagelijks werk niet is, was er een list
bedacht. Omdat de kloofmachine ruim een meter boven de grond stond, waren er
twee opties. De gehele machine ingraven of een rolbaan creëren. Nummer twee was
het sim-pelst omdat er pallets op het terrein lagen.
Met zes pallets kwamen we een heel eind. Hiernaast zie je het tijdelijke bouwsel.
Rollen gaat immers een stuk lichter dan tillen. Alleen voor de laatste veertig
centimeter moesten de spierballen worden aangeroe-pen. Je ziet
één van de helpers
met een hamer in z'n hand. Soms blijft het hout namelijk klem zitten door knoesten of
door de
vezelrichting. Dan zit het muurvast en moet het letterlijk van het splijtblok worden
weggeslagen.
EEN CURSUS GEWICHTHEFFEN
voor beginners én gevorderden. De meneer links loopt de kans z'n voet
onbeschadigd te houden als deze tilpoging te optimistisch wordt ingezet en mislukt. Zijn klompen hebben namelijk
stalen neuzen. De meneer rechts is bij een mislukte poging absoluut de sigaar
met z'n simpele muilen.
Ook is Hank van mening dat beide heren niet ver genoeg door de knieën gaan om de
beruchte hefboomwerking van hun rug te voorkomen. Het staat best stoer om het zo te
doen, maar voor je het weet heb je onbe-doeld een paar strippenkaarten voor de fysiotherapeut te pakken.
Gelukkig is alles goed gegaan en hebben zich
geen vervelende ongevallen of blessures voorgedaan.
HIER EEN MOOI SHOT
van het persblok van de kloofmachine. De machine is een eigen bouwsel van
Folkert de Jong. De pijp schuift op basis van hydraulische
kracht heen en weer. De luchtdruk wordt gegenereerd door de trekker. De
perskracht is ongelooflijk; twintig duizend kilo, oftewel 20 ton.
In de winkel of als je met Google
het woord 'kloofmachine' intikt, kom je vaak bij lichtere exemplaren uit. Meestal vier of
vijf ton. Dit wondertje kan wat zwaarder spul aan. Als je het hout qua nerf
richting het er goed ingeklemd tussenkrijgt, gaat hij er moeiteloos doorheen.
Hiernaast wordt trouwens de stamschijf verpulverd die bovenaan de pagina nog
helemaal heel op de grond staat.
HET SPLIJTBLOK
zit op een stalenbalk gelast. Dat zit muurvast. Toch is in het begin is dat blok
er een paar keer vanaf gescho-ven. Maar deze versie zit nu goed vast. Je ziet
hier goed dat het een eigen bouwsel is.
Er bestaan trouwens professionele kloofma-chines die de stammen zelf eerst van
de grond kunnen tillen, voordat ze geklooft worden. Staande of liggende meterklovers heten die dingen. Kost een paar centen maar dan heb je ook wat.
Hiernaast weer een foto onder
het motto: 'Don't try to do this at home!' Er wordt hier een brokstuk verwijderd met instortings- of omkukel gevaar van het bovenste gedeelte.
Als je op deze of iedere andere foto klikt, zie je een vergroting!
DE TRAKTOR
of trekker. Het is een 'Same'. Dat is een Italiaanse machine. Vermoedelijk spreek je
het
fonetisch gewoon op z'n Nederlands uit. De Drago 100 was in z'n tijd een topmodel
en is ontworpen in 1971 en gebouwd tussen 1972 en '76. Is dus niet de jongste meer,
maar nog wel in de kracht van z'n lange leven.
Wat dacht je van zo'n schlemielige 98
pk! met een luchtgekoelde zes cilinder, een vierwiel drive (jawel!) en de stuurbekracht-iging geschiedt
door middel van een hydraulisch cilinder in de stuurkolom zelf. Maximale
werkdruk: 70 bar. Klik op het knopje voor een archieffoto van dit technisch vernuft van
reeds 35
jaar oud!
HET
MOOISTE BAANTJE
heeft de machinist. Met behulp van dit kleine hendeltje zorgt Jochem ervoor dat het
persblok zo snel, efficiënt en doeltreffend mogelijk heen en weer gaat. Zweten
doet hij dus absoluut niet, sterker nog, hij moet in beweging blijven om zich
een beetje warm te houden. Enfin, Hank's grootmoeder zou gezegd hebben: 'Als ik
tijd heb, zal ik je beklagen.'
OP DE VALREEP
ontving Hank nog een plaatje van de eerder genoemde stuurkolom met
stuurbekrachtiging. Tegenwoordig stan-daard natuurlijk, maar destijds een
echte primeur.
BIJ DE WELKOOP
IN WOLVEGA staat een mooie gele kloofmachine te koop. Het is een ErgoFix,
hij heeft een perskracht van vijf ton, weegt 50 kilo, verbruikt 1500 Watt, maar
heeft geen krachtstroom nodig. De normale prijs is 350 euro. Maar neem altijd
even de moeite om te onderhandelen, want in de regel krijg je hier altijd
korting én dus een scherpe prijs!
Vijf ton is natuurlijk wat minder dan de twintig tonner van het eigen bouwsel
van Folkert. Echter ook voor dit apparaat geldt; het is en blijft een heleboel
kracht, dus pas op je handen! Hydraulisch kracht wordt misschien langzaam
opgebouwd, maar als je vingers hier tussenkomen, heb je toch echt een extra
korting te pakken!
HOUTBERG .
En het eindproduct. Het moet nog wel even opgestapeld worden, maar dan is het ook
klaar. Vervolgens nog wel twee, drie jaar laten drogen. En dan kan het zo de kachel
in. Hout droogt het best van wind, niet van de zon. Een kuub doet zo'n veertig
à vijftig euro dus er ligt hier voor een paar
dubbeltjes. Dat brengt Hank op de stelling-name bovenaan de pagina. Hout
stoken is duurder dan gas. Er
staat een artikel op onderstaande website, waar exact wordt uitgelegd
hoe het precies zit. En wat Hank betreft is daar geen speld tussen te krijgen.
http://www.niburu.nl/
Kortom, hout stook je niet om
lekker goed-koop uit te zijn, maar gewoon voor de gezelligheid. En daar is helemaal niets
mis mee!
EEN FILMPJE! van slechts 26 seconden maar dat wél
een goed beeld geeft van het machinaal kloven op het platteland. Eerst zie je de
trekker en daarna een stuk verwrongen knoesthout dat zo verschrikkelijk compact
en hard is, dat het als het ware stuk gereten of geknipt wordt. Daarna worden er
vervolgens een paar keurige haakse blokjes door de machine gekloofd. Tot zover
'de verrekijker' en 'het internationaal agrarisch nieuws'...
De
foto's en het filmpje deze pagina zijn van Hank Dussen. De muziek is van Venice
en de tractorfoto's zijn van Same-Deutz-Fahr. Met dank aan Folkert, Jochem
en Hein.
Klik hier voor een close-up van deze drie!
Lees verder!
|