|
 KOEIEN; je
ziet ze helaas steeds minder in de wei in Nederland. De
dames staan
tegenwoordig vaak het hele jaar door in loopstallen. Een
stuk
gemak-kelijker voor de boeren. De hectares met gras-land worden
nu vaak alleen nog gebruikt voor het gras zelf. Dat wordt gehooid of
gekuild.
Maar de gebroeders de Groot aan de Kerkeweg doen het
allemaal. Kuilen, hooien, maar ook zomers de koeien buiten.
De boerderij is gebouwd in 1863 en is de allereerste woning op die
plek.
De oorspronkelijke naam is "Veldzicht"en er is wat
geks met de lokatie. De boerderij is destijds namelijk gebouwd aan de
hoofdweg 67! Nee, het is niet verplaatst. De wegen zijn
later omgelegd en het pand werd daardoor de eerste boerderij
aan de Kerkeweg. Het voorhuis staat gericht op het
noorden en is geheel onderkelderd. De kelder is afgewerkt met
een gele baksteen en ziet er schitterend uit.
DE BEWONERS hebben één grote hobby; friese
paarden. Het liefst zouden ze daar de hele dag mee bezig
willen zijn. Toen ik de foto hierboven maakte stonden er twee in
het weitje aan de weg. Heel nieuwsgierig maar ook heel rustig.
Eén gedroeg zich als een fotomodel en liet zich gewillig op de
plaat zetten. Het andere paard staat gewoon te grazen tussen
het fotomodel en het huis in. De foto hiernaast is een
oudje en dateert volgens overlevering "uit het begin van
electrisch"
Dat kan niet eerder geweest zijn dan 1910. Toen werd
namelijk de eerste Friese elektriciteitscentrale, met een
vermogen van 18 kW, opgericht in Oosterwolde. Deze leverde
stroom voor 44 ct per kWh. (Best prijzig, vind je niet?) "It nije ljocht"
werd in de huiskamers gebracht. Talrijke dorpen volgden in rap tempo en
vervingen de "gleone spikerkoppen", zoals de
petroleumlampen
wel werden genoemd. Enfin, terug naar de boerderij. Opvallend
zijn de versieringen op de
staldeuren, de bomen voor het huis en de breedte van de (schip)sloot, die is
inmiddels een flink stuk versmald. Vlak achter de staldeuren,
dichtbij de kelder,
heeft ooit een boterkarn gestaan, die werd voortbewogen door een
paard. Nu duurt dat een halfuurtje, destijds zal dat wel wat
langer geduurd hebben. Dus inderdaad; vroeger had je nog
echte werkpaarden!
 Rechts
naast de boerderij, op de foto boven, zie je
nog een gedeelte van een schuur, die nòg
ouder moet zijn dan de boerderij zelf. Het was een
varkenstal. Nu staan er kalfjes. Aan de wegzijde is nog een
aparte ruimte. Dat was een groot stookhok. Qua
warmtevoorvoorziening frappant, dat dat niet in de boerderij
zelf was onderge-bracht. Zeker in dit pand, met met het
woon-gedeelte op het noorden. In de koude winters was het er
moeilijk warm te krijgen. Er stond ook een schoosteen op het
stookhok, maar die is inmid-dels afgebroken.
Ik
heb een tijdje terug oud filmfragment gezien
waarin de twee broers samen als jonge jongens op
het dak van de boerderij lopen. Jaartal 1973. Reden: een enorm pak sneeuw dat voorzichtig
van het dak geschoven moest worden in verband met
instortingsgevaar. Er lag in dat jaar een pak sneeuw dat
letterlijk tot aan de dakrand reikte. Dus nog behoorlijk hoger
dan de sneeuw van maart 2005. Berucht is ook de 13 novemberstorm in 1972
met een uurgemiddelde van windkracht 11 en windstoten van
1515 kilometer per uur. De bewoners liepen met emmers op hun
hoofd om zich te beschermen tegen de rondvliegende dakpannen.
 De
gevelplaat op het voorhuis vind ik bijzonder. Een (uiteraard)
fries aangespannen paard, dat in draf en met hoog
opgetrokken benen een rijtuig trekt. Deze muurplaat is de
tweede versie. De eerste plaat was anders. Daar stond alleen
een fries paard op, maar de kleuren waren helemaal vervaagd.
De eerste was aangebracht door de vader van de bewoners. Ook
een groot paardenliefhebber.
Samen met zijn vrouw waren zij
in 1961 het 5e gezin dat deze bijzondere boerderij tot hun
eigendom konden rekenen. De allereerste bewoners waren
Rinke Minnes de Hoop uit Nijelamer en Pierke Cornerlis
Boltjes uit Oldetrijne. De huidige en vorige versie van de wandtegel
is gemaakt door Harm
Israels uit Drente. Hieronder rechts de close-up van de
tegel.
DE ECHTE AANLEIDING voor deze
pagina; de paarden zelf. Tijdens een kijkje in de
paarden-boxen viel bij Hank eindelijk het kwartje. Het had
hem namelijk altijd verwonderd waarom mensen toch zo
volkomen
idolaat van dit edele dier konden zijn.
Nu moet je weten dat hij ooit zelf ook een keer op een paard
had gezeten en een beetje rijles had gehad en dat was
absoluut niet bevallen. Nee, dat was best eng, eigenlijk! Vooral
toen
het dier z'n hoofd tussen z'n benen deed, had Hank het
gevoel dat 'ie er zo vanaf kon donderen...
 We
liepen de schuur in en de paardenboxen gingen
open. De eerste tralie van het hekwerk
kon een stukje naar boven en bleek het slot te zijn. Een
aantal friese merries werden één voor één geshowd. Stamboek
met een ster; de hoogste keuringsklassificatie.
Het was nèt een soort modeshow, maar wel
totaal anders dan je op televisie ziet. Dit was een soort
ingehouden trots van zowel mens als dier en met een
oorverdovende stilte en verstilde rust.
Een mooi moment...
EN HIERONDER
zie je een filmpje van de koeien van de familie de Groot. Je
ziet een gedeelte van de kudde. Ze staan zomers, aan het eind van
de dag, vrijwel geluidloos en rustig te wachten tot ze weer
te terug naar de stal mogen om gemolken te worden.
Lees alles!
|
MARKANTE HUIZEN EN KARAKTERISTIEKE BOERDERIJEN
(1)
